Het “innerlijk orgaan” of Antahkarana is de naam van het verschijnsel van algehele coördinatie tussen alle delen van het menselijk wezen. Antahkarana betekent in het Sanskriet verborgen of innerlijk, omdat het niet zichtbaar is voor het fysieke oog. Het is een samenwerkingsverband tussen alle delen van het grof, subtiel en causaal lichaam onder leiding van Jivatman, het individuele Zelf. Typisch voor Antahkarana is dat de energie van het causale lichaam rechtstreeks naar het grof lichaam kan stromen en omgekeerd. Zo wordt leven met hart en ziel ervaren.
Voorbeeld uit het dagelijks leven
Je praat met iemand en je hebt meteen door wat het probleem is. Maar dat breng je dan ter sprake. Veel mensen willen dat gewoon helemaal niet. Ze leven in een soort afgeschermd rollenpatroon. Daar heb je heel erg rekening mee te houden. Voorzichtig zijn. Heel moeilijk. Maar de beloning als je daarin slaagt, is beheersing van een complete persoonlijkheid. Dus, je wordt een persoonlijkheid. Je baseert jouw eigen leven op dat gevoel dat je hebt. Het denken en het fysieke enz. raken daaraan ondergeschikt. Dat is het integreren van een complete persoonlijkheid. Dat is Antahkarana die ontstaat, in volle glorie.
Antahkarana is de zetel van alle ervaringen en realisaties
Alleen door middel van steeds verdergaande realisaties is succes in Yoga mogelijk. Schriftgeleerden denken dat ze door studie van heilige teksten de bevrijding zullen bereiken. Jammer voor hen, maar dat is niet zo. Het is de praktijk die er voor zal zorgen dat je de verlossing bereikt. Als je geleidelijk aan echt alle beginselen gerealiseerd hebt, zul je de allerhoogste zaligheid pas bereiken. En om die realisaties te kunnen maken is een intense beleving, zowel in waarnemingen als in acties noodzakelijk. Daarom is Antahkarana zo belangrijk. Sterker nog, zonder Antahkarana kun je het doel van Yoga niet bereiken. Dankzij Antahkarana krijg je een gedetailleerde kennis van de vorm, de omvang, de kleur en de functies van alle delen van dit innerlijk orgaan. Het is net alsof je een computer uit losse onderdelen in elkaar zet en hardware, software en persoonlijke instellingen regelt.
De opvatting van de heilige boeken
De Nyaya en Vaishesika filosofische stromingen beschrijven Antahkarana als Manas (verstand), die behalve verstandelijke kenmerken ook Buddhi (intellect), Ahamkara (ego) en Citta (geheugen) omvat. De Samkhya en Yoga filosofische stromingen beschouwen het innerlijk orgaan als bestaande uit drie delen: Manas, Ahamkara.en Citta. De werking van Buddhi wordt daar tot Citta gerekend. In de Upanishad’s wordt echter verteld dat Antahkarana uit vier delen bestaat: Manas, Buddhi, Ahamkara en Citta. Deze opvatting hangen wij ook aan, omdat alleen hierdoor de werking van Antahkarana duidelijk begrepen kan worden.
De precieze werking van alle losse onderdelen uiteengezet
Uit Mahatman (het Zelf met kosmisch bewustzijn) is bij verdichting door Sattva energie Citta ontstaan, door Rajas energie Buddhi en Tamas energie Ahamkara. Uit Ahamkara is dan verder Manas voortgekomen, die bij Sattva de Jnanendriya’s (fijn stoffelijke organen van waarneming), bij Rajas de Karmendriya’s (fijn stoffelijke organen van handeling) en bij Tamas de Tanmatra’s (subtiele elementen) heeft voortgebracht. Deze laatste zijn dan verantwoordelijk voor het manifesteren van de vijf Bhuta’s (grove elementen), ether, lucht, vuur, water en aarde.
Ter verduidelijking:
Mahatman (het kosmische Zelf) en Jivatman (het individuele Zelf) zijn respectievelijk de verschijning van Atman (het Zelf) in Rajas en in Tamas;
Citta, Buddhi en Ahamkara maken deel uit van Karana Sharira (het causale lichaam) en zorgen voor vreugde en genot;
Manas, die de leiding heeft over de Karmendriya’s, de Jnanendriya’s en de Tanmatra’s, vormt samen met hen Sukshma Sharira (het subtiele lichaam) dat zorgt voor inzicht en ervaring;
De vijf Bhuta’s horen bij Shtula Sharira (het grove lichaam).
Middel tot genot en bevrijding
Feitelijk is dat Antahkarana (het innerlijk orgaan), alleen door de onderlinge coördinatie te herstellen en een hecht samenwerkingsverband van alle delen van je wezen op te bouwen kun je tot genot en bevrijding komen. We hebben het dan over het fijn afstemming van je Chakra’s. Ze moeten allemaal als instrumenten in een orkest met elkaar samenspelen. Niet dat de ene begint luider te spelen dan de anderen. Allemaal mooi gelijk, op hun plaats. Het is heel erg moeilijk om de Chakra’s mooi aan elkaar te koppelen en te coordineren. Dat is eigenlijk het probleem van Antahkarana, het innerlijk orgaan. Dus, zodra je door een één of ander idee of therapie de fout maakt om op een specifiek Chakra te concentreren, dan is de kans dat je de zaak in onevenwicht brengt, reusachtig groot. En schadelijk voor jezelf. Doe daarom geen Chakra-therapie!
Wat de machine van het lichaam in beweging brengt
Zoals een dynamo een machine in beweging kan brengen zorgt Purusha (ziel) voor het functioneren van ons hele wezen. Het eenvoudige contact van Purusha met Atman (het zelf) en het causale lichaam is daarbij voldoende als Antahkarana tot stand is gebracht. Zo ontstaat een echt krachtig en bezield mens.
Het middelpunt van energie
Het tot stand komen van Antahkarana biedt je een groot voordeel. Vanaf nu heb je energie in overvloed! Hoe komt dat? De voortdurende activiteit van Citta genereert Sukshma Prana (subtiele Prana) en zo wordt Antahkarana het centrum van energie van je wezen. Deze Sukshma Prana glanst als een lichtende nevel rond Ahamkara en vermengt zich met het astrale lichaam.
De sluiers van Purusha en hun slechte Vasana’s (subtiele begeerten) in Karmashaya (opslagplaats van Karma’s) of het ontketenen van Antahkarana
Wat zijn de hindernissen, die we moeten overwinnen om ten volle van Sukshma Prana te kunnen genieten? Het zijn de Samskara’s, die met zijn allen samen onze Karma vormen. En hoe moeten we dat doen? In de Prasna Upanishad staat dat wie mediteert op Purusha met behulp van A-U-M zich bevrijdt van alle zonden, zoals een slang zijn huid afwerpt. Zonden zijn de Samskara’s. Ze bevinden zich in Antahkarana. Deze houden Jivatman in boeien vast.
Het einde van Antahkarana
Omdat Antahkarana als natuurlijke kenmerken Vritti’s en Samskara’s heeft, gaat Antahkarana nooit teniet. Zelfs in de hoogste toestanden van Asamprajnata Samadhi komen nog indrukken voor, namelijk Nirodha Samskara’s (de indrukken van beheersing). Slechts wanneer Antahkarana geheel en al in zijn natuurlijke oorzaak opgaat verdwijnen zijn natuurlijke modificaties. Dit is het einde van Antahkarana.
Hiermee zijn we aan het einde gekomen van dit artikel. Bron: Wetenschap van de ziel. Heb je er iets aan gehad? Vind je het leuk om je ervaringen hierin te delen? Heb je een aanvulling of een vraag? Ik lees het graag. Onderaan de pagina kan je reactie geven.
Aan de slag!
Om praktisch te beginnen dan kun je jezelf inschrijven voor de drie gratis tips om je beter te focussen met Raja Yoga. Je krijgt hierin uitleg over de Asana ABC en je krijgt twee concentratieoefeningen. Alvast succes en veel plezier!
Kennismakingsgesprek!
Reserveer een vrijblijvend gesprek, hierin praten we over Yoga. Zijn we gelijkgestemd en heb je er zin in? Dan is inschrijving voor de training mogelijk.